Herbst

Predigt zum 29. Oktober von Pfarrerin Ruth Oppliger

Es knospt
Unter den Blättern
Das nennen sie Herbst (Hilde Domin)

Herbscht. Über di Johreszyt macheni mr hüt Gedanke. Nach eme länge, warme Summer isch es jetz Herbscht worde. Hüfig isches schöns Wätter gsi. Lang hei mr ungwöhnlech höchi Temperature erläbt. Viu Sunne hei mr chönne gniesse.

So guet d Wärmi u ds Liecht tüe, so fescht brucht d Natur dr Räge u ou d Abchüehlig.

So isches guet, dass jetz ou töiferi Temperature herrsche. Jede Niederschlag isch heilsam füre Bode u für üsi Wasservorrät. D Tage wärde merklech chürzer. Jetz merke mr das bsungers guet, i de erschte Tage vor Winterzyt.

D Blätter vo de Böim u Strücher verfärbe sech. Ds Loub gheit ab. Arbeite wi Loubräche si jetz agseit. Dr Garte wird winterfescht gmacht. Äs isch dütlech: Abschied liegt ir Luft, Abschied vom Summer. U was ir Natur passiert, spieglet sech ou i üser Seel.

Erinnerungen an früher

Es knospt
Unter den Blättern
Das nennen sie Herbst                   

I weiss nid worum, aber grad im Herbscht wärde bi mir viu Erinnerige ad Chindheit wach.

Wi ig schöni, farbegi Blätter ha gsuecht u mit ihne dekoriert. I ha se presst u dermit Biuder gmacht. Wi gärn bini dür di Blätter gloffe, ds Raschle vom trochene Loub am Bode

hani scho gäng gärn gha. Zu der Johreszyt ghöre ou d Cheschtele, wo so schön glänzig us dr Schale usechöme, we si a Bode gheie. Sit dr Chindheit muessi se eifach zämeläse.

Äs isch natürlech ou ä Gnuss, se als heissi Marroni z ässe.

I däm Zämehang muessi ou a auti Herbschtlieder dänke:

Uf eis wotti hie igo: «Ein Männlein steht im Walde, ganz still und stumm. Es hat vor lauter Purpur ein Mäntlein um». Kennit dir das ou?

D Wort vom Lied het üs denn d Lehrerin ir 2. Klass vorgläse u gfrogt, wär ächt do gmeint sig, mit däm «Männlein im Walde»? I cha mi no so genau a dä Momänt ir Schueu erinnere! Beschriebe wird im Lied ä Hagebutte. Bi jedem Hagebuttestruch, woni i de letschte Wuche ha gseh, isch mr das Lied i Sinn cho. Untrennbar dermit verbunde isch äs Biud useme nostalgische Liederbuech vo 1946, «Chömed Chinde, mir wänd singe». I viune Familie isch das Buech brucht worde. Mis hani vom Götti übercho. D Biuder drin si ganz bsungers, si zeige äs autmodisches Familiebiud us der Zyt. Ds Buech isch 2019 neu ufgleit worde, samt CD derzue. Wenni di Biuder wieder aluege, de überchunnt mi so äs bsungers Gfüehu. Wi mängi Schtung hani aus Ching gäng u gäng wieder jedes Detail agluegt. Natürlech hei mr doheim ou d Lieder gsunge.

Das isch Vergangeheit. Aber di Erinnerige si prägendi Erfahrige, wo bis hüt würke.

Herbst des Lebens

Es knospt
Unter den Blättern
Das nennen sie Herbst                   

Äs isch wieder einisch Herbscht. Zum 63. Mou i mim Läbe. U i euem?

Bis jetz hani ds Chräschle vom trochene Loub unger de Füess gärn. Di farbige Blätter, wo d Sunne zum Lüchte bringt, tüeche mi gäng wieder schön. Sunne u Näbu wächsle sech ab.

D Luft isch klar u dr Blick wit. Zwüschine hets Riif ade Pflanze. D Stimmige ir Natur si idrücklech.

Melancholie liegt ir Luft, ä Wehmuet.

I ha eigetlech am liebschte Früehlig. Aber mit zuenähmendem Auter, hani dr Herbscht gäng wi lieber, irgendwie isch er mr vertrouter worde. Herbscht het viu mit Veränderig z tüe. Veränderig bedütet Vergänglechkeit. U Veränderig heisst Loslo.

Was ir Natur passiert, het viu mit mir z tüe. Äs git jo ou so öppis, wi dr Herbscht vom Läbe.

Nach u nach muessi vo vielem, wo ds Läbe farbig u riich macht Abschied nä. Jede u jedi weiss, wi schwär, dasses isch, öppis lo z go, wome dran hanget: Gwohnheite, gliebti Mönsche. Chraft u Gsundheit lö no, äs isch nümm aus müglech. D Unversehrtheit vom Läbe wird gäng wi meh verletzt.

D Blätter ir Natur gheie jo drum ab, wüu d Böim di ganzi Energie bruuche, für dür di chauti Johreszyt z cho. Das zeigt üs wieder biudlech, wi nötig, dasses isch, chönne loszlo. Das macht Chraft frei, für neui Useforderige chönne z bewältige:

-Chönne anä, dassi nümm so schnäu u viu wärche.

-Chönne akzeptiere, dassi nümm aus glichzitig cha mache.

-Chönne anä, dassi ou Erinnerige vergässe gö.

Veränderung heisst Neuanfang

Es knospt
Unter den Blättern
Das nennen sie Herbst                   

D Böim lö ihri Blätter lo gheie, nachdäm si no einisch so richtig bunt hei glüchtet. Si gheie a Bode u vermische sech mit dr Ärde. Si biude neue Härd, wo im Früehlig wieder öppis drus cha wachse.

I bi sehr dankbar, dassi i mim Läbe guete Bode ha gha, wo druf viu het chönne wärde u entschto. I bi ime friedleche, riiche Land uf d Wält cho. I ha ä Familie, wo mi het ungerstützt u gförderet. I ha viu dörfe lehre u erfahre. U i bi ou froh, dassi öppis ha chönne witergä, ad Ching, im Bruef, ir Familie u bi Fründinne u Fründe.

Dr Herbscht isch jo ou d Zyt vor Ärnt. Truube, Öpfu u Bire si riif.

Im Herbscht vom Läbe wirds würklech ou Zyt, di gwachsene Frücht z gniesse. I darf innehaute u bewusst jede Tag läbe. Jetz woni säuber im Läbesherbscht schto, wird mr bewusster, dass i ändlech bi. Das isch nid nume truurig, äs isch ou tröstlech. Viu Druck chani abgä u i probiere meh Glasseheit z finge.

Wi heisst doch im Ps 90:

«Gott, lehre uns unsere Tage zählen, dass wir ein weises Herz gewinnen.»

Dr Näbu im Herbscht vermittlet ou Rueh. Ungerwägs chani beobachte, wi langsam d Sunnestrahle meh u meh düre Näbu schiine. Vor warme Stube us chani di vernäbleti Landschaft uf mi lo würke. Aus isch wi i weichi Watte packt.

Dr Näbu lot vilicht ou äs Gfüehu vo Einsamkeit ufcho u macht dütlech, dass i im Läbe mängisch uf mi äleini zruggworfe bi. Das isch einersits ä Realität. Das erschreckt mi aber im Herbscht vom Läbe nümm soo.

U i weiss angerersits, dass wenni Hiuf sueche u drum bitte, de si ou Mönsche do, wo mi begleite.

U i gloube, wi dr Verfasser vom Psalm 90: Wenni ou a Gott zwiifle u se nid gäng cha wahr nä, so bini doch überzügt: Si isch bi mir mit ihrer Gnad u Fründlechkeit.

Es knospt
Unter den Blättern
Das nennen sie Herbst                   

Herbscht isch Abschied.

Gliichzitig nume Übergang.

U vor auem Neuafang u d Vorbereitig uf Neus.

Grad im Herbscht wird ds neue Läbe vorbereitet, wis ds Gedicht vor Hilde Domin so überraschend formuliert.

Ä neue Afang isch gäng wieder müglech. D Chnoschpe biude sech nid im Früehlig.

Nei, äbe jetz im Herbscht!